Zielone budownictwo sprzyja tworzeniu zrównoważonego biznesu

Zrównoważone, ekologiczne budownictwo jest przyszłością branży. I nie chodzi tylko o oceny i klasyfikacje. Jesteśmy bowiem świadkami prawdziwej rewolucji w sektorze budowalnym. Przestrzeganie standardów zielonego budownictwa jest wprawdzie dobrowolne, ale w obliczu zmian klimatycznych, rosnących wymagań rynkowych i większego zapotrzebowania na budynki o wysokiej jakości wykończenia, nabiera coraz większego znaczenia. 

Stowarzyszenia Budownictwa Ekologicznego odgrywają ważną i pozytywną rolę w promowaniu tych zmian. Odbyliśmy wiele rozmów z przedstawicielami Stowarzyszeń Budownictwa Ekologicznego w Finlandii, Polsce i na Litwie na temat trendów ekologicznych w branży.

W odpowiedzi na kryzys klimatyczny w UE powstaje wiele nowych aktów prawnych. W związku z rosnącym znaczeniem kwestii ekologicznych organizacje będą na przykład zobowiązane do bardziej szczegółowego informowania o kwestiach związanych ze zrównoważonym rozwojem. W szczególności w branży budowlanej wprowadza się nowe wymogi dotyczące ograniczania śladu węglowego i poprawy wydajności energetycznej.

Unijne akty prawne w tym zakresie wpisują się w plan osiągnięcia neutralności klimatycznej do roku 2050. 

„Obecnie najbardziej palącą kwestią pozostaje dekarbonizacja, ponieważ ułatwi ona osiągnięcie celu neutralności klimatycznej Europy. Przygotowaliśmy harmonogram i wytyczne dekarbonizacji budynków dla Polski, aby wspomóc realizację planu transformacji branży budowlanej do 2050 roku", mówi Alicja Kuczera, dyrektor generalna Polskiego Stowarzyszenia Budownictwa Ekologicznego (PLGBC).

Kolejna ważna zmiana w przepisach, która będzie miała wpływ na branżę budowlaną, to nowa taksonomia. Chodzi o unijny system klasyfikacji stworzony, by ułatwić zarówno przedsiębiorstwom, jak i inwestorom indywidualnym, identyfikację działalności gospodarczej zgodnej z zasadami zrównoważonego rozwoju i jednocześnie, aby walczyć ze zjawiskiem greenwashingu (działalności udającej ekologiczną). System określa zasady finansowania projektów i wymagania zrównoważonego rozwoju.

„Nowe akty prawne niejako wymuszą na firmach świadomość ekologiczną. Ubieganie się o środki  finansowe wymaga zrozumienia zasad zrównoważonego rozwoju i znajdowania rozwiązań niełatwych niekiedy problemów. Dotyczy to nie tylko organów finansujących, lecz także użytkowników i najemców. Zainteresowanie tematyką ekologiczną wciąż rośnie, dlatego ważne jest, aby poszukiwać rozwiązań w tym kierunku”, mówi Antti Ruuska, dyrektor generalny Fińskiego Stowarzyszenia Budownictwa Ekologicznego (FIGBC).

Jednocześnie obawa przed zarzutami o „greenwashing” może wpływać na sposób, w jaki firmy prowadzą rozmowy, planują i działają w przestrzeni publicznej.

 „Określenie „zrównoważony rozwój” jest bardzo podatne na nadużycia i może być wykorzystywane wyłącznie w celach marketingowych. W sektorze budowlanym na Litwie trwa dyskusja na temat nowej taksonomii UE i innych przepisów. Można powiedzieć, że na Litwie myślenie o budownictwie wciąż jest zdominowane przez kwestie czysto architektoniczne. Np. nadal powstaje wiele budynków z przeszklonymi fasadami, chociaż nie są one efektywne w utrzymywaniu ciepła i tym samym niezbyt energooszczędne. Czas, aby na poważnie rozpocząć rozmowy i działania w kierunku zielonych budynków i szerszego uwzględniania potrzeb ekologicznych już na etapie ich projektowania”, mówi Gintaras Stauskis, dyrektor generalny Litewskiego Stowarzyszenia Budownictwa Ekologicznego (LTGBC) i profesor architektury na Uniwersytecie Technicznym w Wilnie. 

Zielone budownictwo jest ważnym elementem w działalności marki Tikkurila. Możemy poszczycić się szeroką ofertą produktów oznaczonych krajowymi lub międzynarodowymi etykietami ekologicznymi, certyfikatami przydatności dla alergików i astmatyków oraz certyfikatem M1 - przyznawanym niskoemisyjnym materiałom budowlanym. 

Część z naszych produktów w ofercie architektonicznej posiada deklarację EPD.  Certyfikowane produkty spełniają aktualne wymogi ekologiczne w całym cyklu życia wyrobu: od etapu pozyskiwania surowców, poprzez fazę produkcji i użytkowania, co sprawia, że negatywny wpływ na środowisko jest ograniczony do absolutnego minimum. 
 

Gospodarka o obiegu zamkniętym od dawna znajduje się w centrum uwagi branży budowlanej. Jest ku temu ważny powód, bowiem budownictwo odpowiada za połowę światowego zużycia zasobów. Nawet gdyby udało się z dnia na dzień zdekarbonizować ten sektor, to spowodowałoby to wyeliminowanie jedynie nieco ponad połowy (55%) źródeł emisji gazów cieplarnianych (żródło: Światowe Stowarzyszenia Budownictwa Ekologicznego). Pozostała część emisji powstaje na etapie produkcji, pozyskiwania zasobów i w wyniku wykorzystania materiałów, zatem dążenie do przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym w tym sektorze ma swoje głębokie uzasadnienie.
„Zainteresowanie branży tym tematem stale rośnie, choć w Polsce dopiero zaczyna on zyskiwać na popularności. Koncept gospodarki o obiegu zamkniętym cieszy się coraz większym zainteresowaniem sektora budowlanego, a architekci skupiają się na projektowaniu budynków w sposób umożliwiający ich przyszłą rozbiórkę i ponowne wykorzystanie materiałów" – mówi Alicja Kuczera.

W Finlandii FIGBC od dawna promuje gospodarkę o obiegu zamkniętym, przygotowując raporty i porady na temat wdrażania tego modelu gospodarki do branży budowlanej i nieruchomości.
„Zyskuje na popularności przekonanie o konieczności zachowania różnorodności biologicznej. W związku z tym od przedsiębiorstw oczekuje się niezwłocznego podjęcia działania, przedstawienia perspektyw i konkretnych planów. Gwałtowne zmiany klimatu wymagają równie szybkiej reakcji firm”, konkluduje Antti Ruuska.

Tikkurila rozumie i popiera dążenie do gospodarki o obiegu zamkniętym. Pracujemy nad zmniejszeniem ilości odpadów, a tym samym wpływu naszych produktów i procesów na środowisko. Filozofia ta jest obecna już na etapie projektowania naszych produktów. Stawiamy na maksymalnie efektywne wykorzystanie zasobów, ograniczanie ilości odpadów oraz promujemy ponowne wykorzystywanie i recykling surowców w całym naszym łańcuchu wartości. 

Troska o środowisko naturalne jest wpisane w DNA marki Tikkurila, jako producenta zrównoważonych rozwiązań przyjaznych użytkownikowi. Naszym celem strategicznym jest osiągnięcie neutralności środowiskowej wszystkich procesów i cyklu życia budynku. W ramach tego zobowiązania doradzamy klientom w wyborze trwałych i ekologicznych produktów do ochrony i dekoracji przestrzeni, w których mieszkamy i pracujemy, zgodnie z wymogami systemów certyfikacji zielonych budynków, w tym BREEAM i LEED.
 

Stowarzyszenia Budownictwa Ekologicznego stymulują wdrażanie ekologicznych rozwiązań w branży budowlanej na całym świecie. W opinii profesora Gintarasa Stauskisam LTGBC zachęca litewskie firmy budowlane do wdrażania ekologicznych rozwiązań. Dotyczy to zarówno wyboru materiałów, jak i podejścia do wytwarzania odpadów i emisji, organizacji placu budowy, uwzględniania nowoczesnych potrzeb w zakresie miejskiej mobilności oraz odpowiedzialnego wykorzystania energii łącznie z używaniem energii ze źródeł odnawialnych.

„Wszystkie zainteresowane podmioty mogą liczyć na naszą pomoc w zakresie udzielania informacji i materiałów edukacyjnych. Zajmujemy się także lobbingiem. Zabiegamy o wprowadzanie zmian w przepisach dotyczących ekologicznego budownictwa i reprezentujemy interesy członków naszego stowarzyszenia”, mówi prof. Gintaras Stauskis.

W Polsce PLGBC stale pracuje nad poszerzaniem świadomości ekologicznej branży i edukuje w zakresie zrównoważonego rozwoju w budownictwie. PLGBC wpływa na branżę budowlaną w Polsce na wielu płaszczyznach.

„Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego prowadzi bazę danych budynków, które uzyskały certyfikaty ekologiczne, w tym BREEAM, LEED i WELL. Ponadto współpracujemy z organizacjami branżowymi, takimi jak Stowarzyszenie Architektów Polskich, współorganizując szkolenia i sesje edukacyjne na temat gospodarki o obiegu zamkniętym w budownictwie”, wyjaśnia Alicja Kuczera.

Działalności Fińskiego Stowarzyszenia Budownictwa Ekologicznego przyświeca dewiza: wskazujemy kierunek i pomagamy w realizacji celów. Z pomocą FIGBC firmy budowlane w Finlandii mogą razem wdrażać proekologiczne zmiany w branży.

„Naszym celem jest skupianie różnych podmiotów z branży i wspólne rozwiązywanie problemów dotyczących ekologii i zrównoważonego rozwoju mających wpływ na wszystkie firmy z sektora budowlanego. Tradycyjnie łańcuch podmiotów w tej branży jest dość rozdrobniony, a droga od właściciela budynku do producenta powłok podłogowych może być dość długa. Dążymy do zmniejszenia dystansu między różnymi podmiotami oraz do maksymalnego ułatwienia im komunikacji. Chcemy także pokazywać i promować właściwe praktyki naszych członków i firm z branży. Pokazujemy, co i jak można zrobić, dzięki czemu inne podmioty mogą łatwiej wdrażać najlepsze rozwiązania w swojej działalności”, zauważa Antti Ruuska.

Alicja Kuczera i prof. Gintaras Stauskis podkreślają znaczenie sieci i współpracy między firmami z sektora budowlanego. Nikt nie jest w stanie w pojedynkę zmienić całej branży, dlatego konieczna jest współpraca na rzecz bardziej ekologicznych rozwiązań w budownictwie. Z korzyścią dla wszystkich.